In het kort
Leren op de werkvloer? Voor Wim van Ginkel, directeur van de Koninklijke Ginkel Groep, is het geen hip project of nieuw beleid, maar simpelweg hoe je een bedrijf runt. De groep is al ruim een eeuw actief in het groen als hoveniersbedrijf en heeft meerdere vestigingen door heel Nederland. Ontwikkelen is daarbij de motor van het familiebedrijf. Eén principe blijft overal overeind: wie je ook binnenhaalt, leren en werken gaan altijd hand in hand.
Het verhaal van Van Ginkel begint niet vandaag of gisteren. “Je praat met iemand die eigenaar is van een bedrijf van 122 jaar,” vertelt Wim trots. “Ik ben vierde generatie, mijn zoon Lars is de vijfde. Ik ben 65 en loop eigenlijk al mijn hele leven mee in dit bedrijf.”
Het familiebedrijf had altijd al de ambitie om medewerkers voor langere tijd te binden. “Misschien is dat wel het belangrijkste uitgangspunt. Als je een zestienjarige aanneemt die in de BBL één dag naar school gaat en vier dagen meewerkt, dan staat hij of zij bij ons op de loonlijst. En als zo iemand het hier naar zijn zin heeft en doorgroeit tot vakman of zelfs vestigingsmanager, dan blijft hij vaak heel lang. Maar gaat hij toch weg, bijvoorbeeld om voor zichzelf te beginnen? Ook goed, dan hebben wij in ieder geval iemand opgeleid voor het vak.”
Zo ontstond stap voor stap een cultuur waarin leren vanzelfsprekend was. Stagiaires van mbo en later ook hbo vonden hun weg naar het bedrijf. Wat begon als ‘gewoon’ hovenierswerk omvatte uiteindelijk werk met een breed palet aan activiteiten: van daktuinen tot natuurlijke zwembaden. Maar altijd gold: ontwikkelen is de motor van groei.
Ook de verbinding met externe partijen speelt een grote rol. “We hebben altijd interesse gehad in mensen en organisaties die verder waren dan wij. Dan vroegen we ons af: wat kunnen we met hun kennis en kunde in ons bedrijf doen?” Dankzij die open houding ontstonden samenwerkingen met Duitse en Nederlandse specialisten, die nieuwe technieken inbrachten. Het leidde tot innovatieve projecten zoals boomverzorging, natuurontwikkeling en interieurbeplanting - projecten die vragen om nieuwe kennis en dus om scholing.
Interne doorstroom is daarbij cruciaal. Medewerkers krijgen de ruimte om hun eigen richting te kiezen naarmate ze meer ervaring opdoen. “Vaak zeggen ze na een paar jaar: dit onderdeel vind ik leuk, daar wil ik verder in. Dan kunnen ze zich specialiseren.” Om die ontwikkeling te ondersteunen, koppelt het bedrijf functies ook aan opleidingen.
Daarnaast speelt de flexibiliteit in instroommomenten een rol. Waar veel onderwijsinstellingen alleen in september starten, organiseert Van Ginkel meerdere instapmomenten per jaar. “Mensen komen soms van een kantoor waar ze al 20 jaar zitten en zeggen: ik wil nu iets heel anders, ik wil met mijn handen in de aarde. Dan moet je ze direct kunnen laten beginnen. Voor hen is leren echt een feest.”
De resultaten van deze aanpak zijn zichtbaar. Het bedrijf telt inmiddels 430 medewerkers, verspreid over de verschillende zusterbedrijven. Daarvan zitten elk jaar 40 tot 45 collega’s in een leertraject.
Doorstroom, diversiteit en trots
De sociale onderneming, opgericht na de invoering van de Participatiewet, is een belangrijke motor voor groei en maatschappelijke impact. “Het is eigenlijk een bedrijf waar elke dag geleerd wordt. We hebben mensen die binnenkomen uit heel verschillende situaties - mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, die lukt het soms op mbo-3-niveau uit te komen. En ook arbeidsmigranten en statushouders. Voor hen is vooral de taal een uitdaging.”
Eenmaal op niveau, krijgen deze medewerkers vaak de kans om door te stromen naar zusterbedrijven, met begeleiding vanuit het sociale bedrijf om terugval te voorkomen. Leren is dus niet alleen een middel om vakmensen te ontwikkelen, maar ook een manier om duurzaam te binden en te begeleiden.
De diversiteit aan instroom brengt een onverwachte rijkdom. Mensen die voorheen niet in de groensector te vinden waren, stappen nu bewust binnen. “Vroeger kwamen er eigenlijk geen veertigers bij ons die een goede baan hadden. Nu gebeurt dat een paar keer per jaar. Ze zeggen: ik heb dat bureau en dat scherm wel gezien, ik wil nu iets doen wat zinvol is.”
Die bewuste keuze vertaalt zich in trots en werkplezier. Wim vertelt lachend over medewerkers die als ‘flying gardeners’ aan geveltuinen bungelen, na een zware interne opleiding. Eén van hen kwam zelfs uit het sociale bedrijf. “Zijn ouders moesten wel even wennen aan het idee omdat het wat risicovoller werk is. Maar nu zijn ze zó trots dat hij dit kan en doet.”
Lessen uit ervaring en samenwerking
De leercultuur levert meer op dan alleen vakmanschap. Een eerste inzicht is dat diversiteit op de werkvloer nieuwe energie en ideeën brengt. De mix van jongeren, zij-instromers, mensen met afstand tot de arbeidsmarkt en arbeidsmigranten zorgt voor kruisbestuiving. “Ze zien elkaar groeien en vertellen dat rond. Dat geeft zoveel motivatie.”
Een tweede bijvangst is het belang van strategisch vooruitdenken. Al in de jaren ’80, midden in de economische crisis met rentes van dertien procent, leerde Wim dat je alleen overeind blijft door te plannen en te leren van tegenslagen. “Van schade en schande word je wijs.” Tijdens de jaarlijkse tweedaagse kijkt het managementteam daarom naar maatschappelijke trends en demografische verschuivingen. Dat leidde onder meer tot het idee om een sociaal bedrijf op te richten, al jaren voordat het daadwerkelijk van de grond kwam.
Ook de arbeidsvoorwaarden ontwikkelden mee. Omdat veel functies boven de cao uitkwamen, besloot Van Ginkel een eigen boven-cao-loongebouw te bouwen. Transparantie over salarissen en groeipaden bleek cruciaal. “Iedereen weet toch wel wat iedereen verdient. Dan kun je het maar beter duidelijk opschrijven.”
Daarnaast ontstond het besef dat geld niet de belangrijkste motivator is. “Motiveren doe je met betrouwbaarheid. Doe wat je zegt. Vraag iemand twee weken na een promotie eens: hoe is het met je nachtrust? Valt het mee? Dat geeft vertrouwen.” Juist die aandacht maakt volgens Wim het verschil.
Ondernemen als manier van leven
De blik blijft gericht op de lange termijn. Met een strategisch plan voor 2035 staat de arbeidsmarkt bovenaan. De vergrijzing piekt in 2032, en dat vraagt nu om actie. “Je moet op tijd jonge mensen binnenhalen, zij-instromers en arbeidsmigranten binden en opleiden. Dat is precies wat we altijd gedaan hebben.”
Voor Wim is ondernemen meer dan cijfers en contracten. “Je kunt morgen een private equity club bellen en cashen. Dan ben je misschien vermogend, maar je kunt er ook naar kijken als een manier van leven. Een levenswerk.” Zijn vader werkte door tot zijn 88e, zelf staat Wim nog elke dag met plezier in het bedrijf, nu samen met zijn zoon. “Toen hij vijf jaar geleden zei: ik kom erbij, viel er hier bij veel mensen een last van de schouders. Ze dachten: er is weer een Van Ginkel, we kunnen verder.”
“Volgens mij moeten we weer wat meer waardering krijgen voor dat type ondernemerschap,” besluit Wim. “Het is geen hype, het is een manier van leven. En leren sluit daar naadloos bij aan.”
Tips voor andere ondernemers:
- Begin op tijd met opleiden. Wacht niet tot het tekort je inhaalt.
- Kijk verder dan je eigen branche. Zet een brede blik open en leer van anderen.
- Maak leren onderdeel van je HR-strategie. Werven, opleiden en doorstroom horen bij elkaar.
- Bied zekerheid en perspectief. Werk met jaarurenmodellen en duidelijke loonstructuren
- Ga aan de slag met talenten. Doe regelmatig een vlootschouw onder je medewerkers.
- Wees betrouwbaar. Beloften nakomen en aandacht voor de mens zijn doorslaggevend.
- Zie leren als levenshouding. Ondernemen is geen sprint maar een levenswerk.
Conclusie: leercultuur is geen traject, maar dagelijks handelen
Bij Wim van Ginkel is leren geen poster aan de muur, maar dagelijkse praktijk: mensen kansen geven, zichtbaar perspectief bieden en nieuwe activiteiten ontwikkelen en daar het leren omheen organiseren. De opbrengst is helder: vakmanschap, doorstroom en trotse medewerkers die hun bijdrage zien aan een groenere leefomgeving. Met 2035 scherp in beeld blijft de boodschap verrassend eenvoudig en actueel: begin vandaag, kijk ver vooruit, werk samen en doe wat je afspreekt. De A van aandacht maakt het verschil.